Norske kvinner og menn vert stadig feitare. Derfor får fleire og fleire tjueåringar type II-diabetes - det som også vert kalla aldersdiabetes.
- Ein reknar med av fem prosent av 50-åringane har diagnosen diabetes, fortel førsteamanuensis Kristian Midthjell ved HUNT forskingssenter, NTNU.
Sterkt aukande overvekt er viktigaste grunnen til at diabetes no er vorten ein folkesjukdom. Undersøkingar av nordtrøndarane viste at andelen overvektige vart fordobla frå midten av åttitalet til midten av nittitalet. Midthjell seier at ein må rekne med at tala er representative for norskingar generelt.
Ein reknar med kraftig auke av diabetes i åra som kjem - i Norge, så vel som i den tredje verda.
Ungdomsdiabetes
Diabetes I er den tradisjonelle formen for diabetes. Sjukdomen vert utløyst ved at dei cellene som produserer insulin vert øydelagde. Ein kan bli fødd med lidinga, eller også verte ramma i unge år. Derfor vert type I også kalla ungdomsdiabetes.
Type II er oppfatta som mindre alvorleg. Her vert produksjonsevna til dei insulinproduserende cellene svekka. Det kan også skje at det insulinet som vert produsert, ikkje lenger fungerer optimalt.
Type II er ei kronisk liding. Den aukar sjansen for alvorlege kroniske seinskadar. Åtti prosent får hjerte-kar sjukdomar i eldre år.
Nettverk
- Problema vert større etter som yngre menneske bert ramma av lidinga, fortel professor Valdemar Grill. Han nyvald leiar Nettverksenteret for diabetesforsking ved Det medisinske fakultet. Senteret vart etablert ved ei markering i medisinsk-teknisk senter i går torsdag.
Diabetesforskarane som inngår i nettverkseininga skal arbeide med ei rad prosjekter, mellom anna kartlegging av nikotin som risikofaktor for type II. Dessutan skal ein arbeide med utvikling av ein ny glucosesensor, som gjer det lettare å diagnostisere diabetes.
Av Tore Oksholen