- Vi forstår ikkje republikanarane
(11.9.02) - Avstanden mellom USA og Europa aukar. Vi her på berget har spesielt store problem med å forstå korleis republikanarane tenker, seier professor i statsvitskap Torbjørn Knutsen. Professor Knutsen har internasjonal politikk som spesialområde.
I Europa vert ein stadig meir uroleg over kva ein oppfattar som eit aggressivt USA. Professor Knutsen er ikkje i tvil om at avstanden mellom USA og Europa har auka etter det som på folkemunne i USA bare vert kalla "nineeleven".
|
Torbjørn Knutsen. |
Hatar Bush
- USA er mykje ulikt. Det har vi lett for å gløyme. Mange amerikanarar hatar Bush, og dei er sterkt imot politikken han fører. Dette ser vi ikkje, for vi talar om "Amerikanaren" som éin person.
Flyangrepa 11. september i fjor har gjort tydelegare at det går eit skilje mellom demokratar og republikanarar i sentrale politiske spørsmål. I grunnleggjande spørsmål om marknadskreftene skal råde fritt, og om dei fattige har skulda for at dei er fattige, fell demokratane ned på same side som europearar flest, medan republikanarane i hovudsak er meir reine liberalistar. Dette synet får følgjer for utanrikspolitikken. Fattige statar må bere skulda for fattigdomen sjølv.
"Ikkje sosialkontor"
President Bush sin spesialrådgjevar Condolezza Rice sa det slik under valkampen: "USA skal ikkje vere verdas sosialkontor." Dette grip essensen i republikanaranes syn på utanrikspolitikk og fattigdom, seier Knutsen.
Meir militaristiske
Republikanarane er gjennomgåande:
meir militaristiske
meir isolasjonistiske
meir religiøst fundamentalistiske.
- Republikanarane er raskare med å gripe til våpen når forhandlingar strandar. Ein kan godt gå inn i samtaler med interesse og ønske om kompromiss. Men i det augneblink ein kjem til at motparten viser vond vilje, er vegen til militær løysing ikkje så lang, seier professor Knutsen.
Høgreradikal
- Ville USA gått til krig i Afghanistan dersom demokratanes Al Gore hadde blitt president i staden for Bush?
- Mykje tyder på det. Ein var kome så langt at militær aksjon stod fram som einaste alternativet stilt overfor Al Queda. Men der vi kunne sett skilnad, er i innanrikspolitikken. Bush har nytta "nineeleven" til å få gjennomslag for ein høgreradikal politikk i USA - ein politikk mange amerikanarar er sterkt i mot. Dette har vi vanskeleg for å sjå her heime på berget, fordi vi ikkje ser nyansane, seier professor Torbjørn Knutsen.
Tekst og foto: Tore Oksholen |