Heller godt norsk enn dårleg engelsk (27.11.03, 19:36)

Kan hende var det betre om stipendiatane skreiv på norsk, og fekk arbeidet oversett til engelsk? – Språkvask av engelske tekstar kan vere eit sant helvete, sa Lars Johan Materstvedt.

"Engelsk – elitenes nye latin eller uunværlig redskap for kulturutvikling?" er tittelen på eit todagers seminar på Dragvoll 27-28. november. Arrangør er Globaliseringsprogrammet ved NTNU og Norsk Språkråd. Emnet er årsaker og verknader til det engelske språks frammarsj i Akademia.

SKRIV NORSK FØRST: - Vil ein unngå å uttrykke seg på eit blodfattig engelsk, kan det vere lurt å skrive på norsk og så heller bruke pengar på ei profesjonell omsetjing, meiner Lars Materstvedt.

Blodfattig engelsk
Filosof Materstvedt har lenge arbeidd med medisinarar, kor alle stipendiatar skriv på engelsk. Han meiner at omsetjing er eit godt alternativ til å knote i veg på eit dårleg engelsk.

- Føremonane er fleire. Ein kan boltre seg på eige språk, og ein unngår å ende opp med ein blodfattig og eindimensjonal utgåve av det ein ville ha skrive på norsk, sa Materstvedt i eit foredrag på seminarets første dag.

Ein kunne omsetje omsetjinga attende til norsk, for derigjennom få fram eventuelle endringar i meining. Dette ville føre til auka presisjon. Og - ja, det vil bli dyrt, men ignoranse er dyrare, meinte Materstvedt.

Frå nasjonsbygging til eksellens
Tove Bull er tidlegare rektor ved Universitetet i Tromsø. Bull ser på overgangen til engelsk som noko meir, og meir grunnleggjande, enn språkpolitikk.

- Dette handlar om universiteta si endra rolle i samfunnet. Det Humboltske universitet. bygde nasjonen og nasjonens språk og kultur, medan dagens postnasjonale universitet ikkje lenger tek mål av seg å fylle denne oppgåva, sa ho.

Med globaliseringa er det omgrepet "excellence" som legitimerer universiteta, meinte Bull, som dessutan synest "globalisering" ikkje dekker kva som skjer.

- Ein kan heller tale om "angloamerikanisering," for det er det vi er vitne til.

Effektivitet først
Martin Ystenes var også invitert til å seie nokre ord. Ordstyraren introduserte han med å seie at han "ikkje meiner at alle som skriv på norsk er sjarlatanar." Lesarar av Universitetsavisa vil skjøne kva som her vart kommentert: Ystenes nytta høvet til enno ein gong å gjere uttrykkeleg merksam på at han ikkje har sagt, og heller ikkje meint, det han vart sitert på i intervjuet som vart publisert 16. november.

Han gav elles inntrykk for ønske om å kome forsamlinga som var dominert av humanistar og samfunnsvitarar i møte.

Ystenes poengterte kor viktig det er å vere internasjonal i høvet til kvaliteten på det vitskapelege arbeidet. Skal ein gjere arbeidet sitt tilgjengeleg for kritisk refleksjon frå folk som ikkje les norsk, kjem ein ikkje utanom engelsk.

- Ein må vere effektiv, og skal ein då late seg hindre av språkbarrierane? spurte Ystenes.

Engelsk gir status
Danske Bent Preissler frå Roskilde universitetssenter gav tilhøyrarane ein kjapt innblikk i korleis dette ser ut derifrå. Dansk og norsk har mykje sams når det gjeld trykket frå den angloamerikanske verda.

- Hos oss er det vorte eit problem at det er mindre meritterande og gir lågare status å publisere på dansk enn engelsk, sa Preissler.

Tekst og foto: Tore Oksholen